Żeby naprawdę poznać jakieś miejsce, nie wystarczy o nim poczytać i go zobaczyć. Trzeba jeszcze koniecznie porozmawiać z mieszkańcami i… popróbować miejscowych potraw.
Pstrąg ojcowski, wędliny z Podstolic, śmietana ze Skały, oscypek, bundz, obwarzanek krakowski, bryndza nowosądecka, jabłka i śliwki (oraz śliwowica) z Łącka, miód z nowosądecczyzny, kiełbasa sucha krakowska… W Małopolsce mamy aż 198 zarejestrowanych produktów regionalnych. Jest więc co smakować w trakcie podróży.
Czego koniecznie trzeba spróbować w Krakowie i okolicy? Na początek: zapiekanki na placu Nowym, kiełbaski pod Halą Targową i maczanka krakowska na Kazimierzu. Do tego obowiązkowo obwarzanki oraz chleb prądnicki, bajgle z Kazimierza, waflowy pischinger i kukiełka lisiecka (bułka o wrzecionowatym kształcie z Liszek). Trzeba też oczywiście skosztować wędlin: kiełbasy krakowskiej suchej, piaszczańskiej i lisieckiej, a także pstrąga ojcowskiego. A jako dodatek kiszona kapusta i warzywa z Charsznicy i okolic. W poszukiwanie lokalnych smaków warto też odwiedzić krakowskie targowiska: Stary i Nowy Kleparz, Halę Targową, Plac na Stawach, podgórski Targ Pietruszkowy, Targ Ekosfera Stara Piekarnia, czy nowohucki plac Bieńczycki. A jak już będziecie w Nowej Hucie, to spróbujcie na placu Bieńczyckim zapiekanek, które nie ustępują tym z placu Nowego i wpadnijcie na kiełbaski pod Nowohuckie Centrum Kultury (według wielu są lepsze od tych spod Hali Targowej).
Region Tarnowski smakuje ogórkami kiszonymi w studni, owocami i warzywami, na przykład fasolą Piękny Jaś z Doliny Dunajca. Warto pokosztować też lokalnych potraw – takich jak Siuśpaj albo Siuśbak - na bazie kaszy produkowanej z lokalnych zbóż. Ziemia Tarnowska bywa też nazywana „polską Toskanią” – można tu popróbować lokalnych win oraz… aromatycznego miodu wyprodukowanego przez miejscowe pszczoły.
Ziemia Sądecka smakuje jabłkami i śliwkami, zwłaszcza tymi z Kotliny Łąckiej. Miejscowych smakołykiem są suski sechlońskie - śliwki wolno wędzone, wytwarzane według dawnych przepisów w gminach Laskowa, Iwkowa, Łososina Dolna i Żegocina. I tu mamy pyszne miody, zwłaszcza Miód Spadziowy z Beskidu Wyspowego. W lokalnej kuchni można też odnaleźć nawiązania do kuchni wschodnich rubieży Polski i zjeść na przykład proziaki, czyli tradycyjne placki na sodzie - to Łemkowie je tu przed laty przywieźli. Nie można też nie wspomnieć o bogatych w składniki mineralne źródłach wody. To region słynący z uzdrowisk i wód takich jak Słotwinka, Jan, Józef czy Zuber.
W Małopolsce Zachodniej króluje karp z okolic Zatora, Przeciszowa i Spytkowic, gdzie hodowano go podobno już w średniowieczu. Karp z linii zatorskiej pochodzi ze skrzyżowania karpia polskiego z odmianą węgierską, gołyską, jugosławiańską i izraelską. W okolicach Chrzanowa trzeba spróbować Ziemniaków po Cabańsku (przyrządzanych z dodatkiem buraków, marchwi i cebuli, podawanych z kwaśnym mlekiem lub kefirem). A na deser – papieska kremówka w Wadowicach.
Symbolem Podhala jest oscypek i jego mniejszy brat – redołka. Wyrobów mleczarskich jest zresztą więcej - żętyca, bundz, bryndza podhalańska. Koniecznie też musicie spróbować jagnięciny, moskoli (placki na bazie ugotowanych ziemniaków), kwaśnicy (zupa z kiszonej kapusty i wędzonych mięs), hałusków (lokalne kluseczki) i bombolki (deserowe kluski drożdżowe polane roztopionym masłem i miodem).
Małopolska słynie z wyjątkowych win wytwarzanych w ponad 100 winnicach położonych na południowych stokach Pogórza i Jury. Łagodny klimat i duże nasłonecznienie pozwoliło powrócić do dawnych tradycji winiarskich na tych terenach. Polecam więc wędrówkę Małopolskim Szlakiem Winnym (szczegóły: https://malopolskiszlakwinny.pl/).
Szukając smaków Małopolski warto też odwiedzić Centrum Produktu Lokalnego w Rzuchowej, gdzie w jednym miejscu zgromadzono wiele najlepszych lokalnych smakołyków. Ofertę centrum uzupełnia system sprzedaży on-line. Warto też zawsze dopytywać o lokalne targowiska, gdzie znajdziemy najświeższe smakołyki. Okazją do pokosztowania specjałów jest również wędrujący po województwie Małopolski Festiwal Smaku (tegoroczny program znajdziecie tu: https://fb.me/e/1cqMZ1Yxy). Można też samodzielnie wędrować po województwie Małopolską Trasą Smakoszy, czyli szlakiem tworzonym przez 42 regionalne karczmy (więcej na http://www.mot.krakow.pl/kuchnia.html) - chcielibyśmy poznać zucha, który podejmie to wyzwanie.
Smacznego!
